การแพทย์สมัยใหม่ ได้นำความรู้เรื่อง ความเชื่อมโยงลำไส้และสมอง (Gut Brain Connection) มาประยุกต์ใช้ในการรักษาโรค
มีการศึกษาและวิจัยเรื่องการใช้จุลินทรีย์ หรือที่เรียกว่า Microbiome กับการรักษาโรคหลายๆ โรค ในปัจจุบันในอนาคตอันใกล้ แพทย์จะรักษาโรคบางโรคด้วยการฉีด microbiome ชนิดดี เข้าไปในร่างกายของผู้ป่วย เพื่อให้เกิดการรื้อปรับระบบ (reengineer) ของภูมิคุ้มกันร่างกาย ที่มีกลุ่ม microbiome ซึ่งไม่ดี จนส่งผลให้ร่างกายเกิดปัญหาการใส่ microbiome ที่ดี เข้าไปในร้าฃกาย เชื้อนี้ก็จะไปปรับให้เกิดเชื้อดีในระบบลดเชื้อที่ไม่ดีออกไป จัดระบบนิเวศน์ใหม่ ให้เชื้อดีสามารถแพร่พันธุ์จนทำให้เชื้อร้ายหมดไป ปัจจุบันได้มีการใช้วิธีการนี้ ในการรักษาโรคบางโรคในเด็ก โดยมีผลิตภัณฑ์ microbiome สังเคราะห์ (ในรูปแบบ synbiotic) โดยการนำจุลินทรีย์เชื้อดีเหล่านี้เข้าร่างกาย ไปปรับระบบตามที่กล่าว เรียกการให้การรักษาแบบนี้ว่า Phage therapy (เฟจ เธอราพี) คือการให้เชื้อที่ดี แทนการให้ยาฆ่าเชื้อ
ในอดีตนั้น เมื่อผู้ป่วยมีการติดเชื้อแบคทีเรีย แพทย์จะจ่าย antibiotic ให้ผู้ป่วย (เรียกการรักษานี้ว่า antibacterial therapy) แต่การใช้ยา Antibiotic นั้น ยาจะทำลายจุลินทรีย์ไม่เลือก โดยจะทำลายจุลินทรีย์ทั้งไม่ดี และที่ดี ทำให้เกิดปัญหาต่อลำไส้ เพราะขาดเชื้อจุลินทรีย์ที่ดี มีประโยชน์ในลำไส้ ทำให้ลำไส้เสียสมดุลย์ ระบบต่างๆ ของร่างกายจึงผิดปกติไปเพราะลำไส้มีส่วนสำคัญต่อภูมิคุ้มกันธรรมชาติของร่างกายด้วยความรู้ของ gut brain connection ตามที่ได้กล่าวในฉบับที่แล้วว่า ลำไส้เปรียบเหมือนสมองที่สองของร่างกายการปรับเปลี่ยนให้ลำไส้มีสุขภาพที่ดี จะมีผลดีต่อสมองด้วยการแพทย์ยุคใหม่ จึงเน้นแนวทางการรักษาโรคต่างๆ ซึ่งอาจส่งผลไปที่สมอง ด้วยการใช้จุลินทรีย์ที่ดี ไปปรับระบบนิเวศน์ของลำไส้ (ไม่ต้องแก้ไขที่สมอง แต่แก้ไขที่ลำไส้) โดยการเพิ่มจำนวนจุลินทรีย์ชนิดดีไปแก้สัดส่วนของจุลินทรีย์ในลำไส้เพื่อส่งสัญญาณไปแก้ไขที่สมองโดยตรงนั่นเอง
คุณสามารถพัฒนาสุขภาพลำไส้ของคุณ ให้แข็งแรงได้ ดังต่อไปนี้
• ทานน้ำผักผลไม้ปั่นรวมกาก (ไม่แยกกาก) เพราะไฟเบอร์คืออาหารของจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้ ในขณะที่ น้ำตาล อาหาร junk food อาหาร process food เช่น ไส้กรอก อาหารกระป๋อง อาหารทำสำเร็จแช่แข็งในอุตสาหกรรมอาหาร น้ำอัดลมเป็นอาหารของจุลินทรีย์ชนิดไม่ดีในลำไส้ ซึ่งเมื่อจุลินทรีย์ชนิดไม่ดี มีมากกว่าก็จะส่งผลต่อระบบการย่อยอาหารการดูดซึมสารอาหารที่สำคัญ และวิตามินจะน้อยลงไปทำให้ภูมิคุ้มกันธรรมชาติต่ำลงไปด้วยเกิดโรคเรื้อรังต่างๆ มากขึ้น
จุลินทรีย์ในลำไส้ชอบคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อนมากกว่าคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว
• ควรทานคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน คือ คาร์โบไฮเดรตที่ไม่ผ่านกรรมวิธีหรือการขัดสี อาทิ ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต ธัญพืชต่างๆ เผือก มันเทศ ข้าวโพด ควินัวถั่ว ผลไม้ต่างๆ
• หลีกเลี่ยงคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว เช่น พวกแป้งขัดขาว ข้าวขาว ขนมปังขาว เส้นพาสต้า น้ำตาล หรือ ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่ผ่านการแปรรูป
• ทานอาหารโพรไบโอติกส์สูงได้แก่ ผักดอง โยเกิร์ต คีเฟอร์ กิมจิ คอมบูชา แป้งข้าวหมาก เทมเป้ น้ำส้มสายชูหมักจากแอปเปิ้ล คอทเทจชีส พาร์มีซานชีสดาร์กช็อกโกแลต ซุปมิโสะ sourdough ถั่วหมักนัตโตะ
• ทานอาหารจำพวกฟรุกโตโอลิโกแซคคาไรด์ เช่น หัวหอมใหญ่ กล้วย กระเทียม หน่อไม่ฝรั่ง
• เพิ่มอาหาร plant-base ให้บ่อยขึ้น ลดเนื้อสัตว์ลงในบางมื้อ (เพราะเนื้อสัตว์ในปัจจุบันเป็นอุตสาหกรรมปศุสัตว์ที่ใช้ยา antibiotics ในปริมาณมาก และเมื่อมีแบคทีเรียบางตัวหลุดรอดจากยาปฏิชีวนะเหล่านั้นมาได้ เราเรียกว่าเป็น Super bug ซึ่งจะทำลายเชื้อจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้ได้นั่นเอง ซึ่งการลดเนื้อสัตว์ที่มาจากอุตสาหกรรมอาหารบ้างบางมื้อ ส่งผลให้ไม่มีการทำลายจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้มากนัก) อาหาร plant-base พวกนี้จะเพิ่มแบคทีเรียชนิดดีในลำไส้ 70%ของภูมิคุ้มกันสร้างจากลำไส้ จุลินทรีย์ชนิดดีมีมาก ส่งผลให้ลำไส้ดี สมองดี ระบบภูมิคุ้มกันดี ร่างกายดีทุกระบบตามลำดับ
• ลดน้ำตาล และไม่ทานน้ำตาลเทียม เช่น แอสปาแตม หรือน้ำตาลเทียมชนิดอื่นๆ ในน้ำอัดลม เช่น Coke zero, Coke light, Pepsi max ใช้แอสปาแตมแทนสารให้ความหวานแทนน้ำตาล มีวิจัยระบุว่าส่งผลเสียต่อจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้ได้แย่ยิ่งกว่าน้ำตาลจริงๆ เสียอีก เพราะน้ำตาลเทียมเหล่านี้ แม้มีจุดขายว่า 0 แคลอรี่ แต่ความจริงแล้วมีผลลดจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้ได้ ดังนั้นก็ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมากกว่า
• กินอาหารที่หลากหลาย เพื่อเพิ่มความหลากหลายของกลุ่มจุลินทรีย์ในลำไส้ อย่ากินประเภทอาหารซ้ำๆ ลดเนื้อสัตว์ทานถั่ว เต้าหู้แทนโปรตีน
• จัดการกับความเครียด เช่น การทำสมาธิ, การพักผ่อน, ออกกำลังกาย การฝึกจิต หรือฝึกโยคะ อ่านธรรมะ ฟังหรือร้องเพลง ปล่อยวาง
• พยายามปรับปรุงการนอน การวิจัยพบว่าการนอนดึกเลย 5 ทุ่ม เป็นการรบกวนวงจรของจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้ไปด้วย
• ทานโพรไบโอติกส์ ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ต่อร่างกายเป็นจุลินทรีย์ที่มีชีวิตโดยตรงเข้าไปเพิ่มจุลินทรีย์ชนิดดีในลำไส้
Story: หมอเฟิร์น และ Dr.C
