พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีส่วนประกอบและรายละเอียดอันงดงามสมพระเกียรติตามโบราณราชประเพณีที่สืบทอดมาตั้งแต่ครั้งอดีตมากมาย ซึ่งส่วนประกอบหนึ่งที่มีความสำคัญในพระราชพิธีครั้งนี้คือ พระจิตกาธาน สำหรับถวายพระเพลิงพระบรมศพ ตั้งอยู่ภายในบุษบกองค์ประธานของพระเมรุมาศ ซึ่งครั้งนี้ทีมงานไฮโซปาร์ตี้ได้รวบรวมข้อมูลอันเป็นประโยชน์เกี่ยวกับการจัดทำ เครื่องสดประดับพระจิตกาธาน ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ในหลวงรัชกาลที่ ๙ มาให้คุณผู้อ่านทุกท่านได้ทราบถึงที่มาและเรื่องราวน่ารู้ต่างๆ กันค่ะ
พระจิตกาธาน หมายถึง เชิงตะกอนหรือฐานที่ทำขึ้นสำหรับเผาศพ เป็นคำราชาศัพท์สำหรับพระเจ้าแผ่นดินและพระบรมวงศานุวงศ์ โดยประกอบไปด้วยส่วนต่างๆ และถูกตกแต่งอย่างวิจิตรตระการตา เสมือนเป็นพระวิมานที่จะน้อมส่งดวงพระวิญญาณส่งเสด็จกลับสู่สรวงสวรรค์ โดยยึดรูปแบบพระจิตกาธานเมื่อครั้งถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นชั้นเครื่องยอดทรงบุษบก ชั้นเรือนยอด ๙ ชั้น ตั้งฉัตรดอกไม้ ๗ ชั้น ๔ มุม ถือเป็นเครื่องประกอบพระอิสริยยศ มีกฎระเบียบแบบแผนในจารีตราชสำนักที่ยึดถือปฏิบัติสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน เป็นจุดศูนย์รวมของงานช่างฝีมือ ๓ แขนง คือ งานช่างแทงหยวก งานแกะสลักของอ่อน และงานช่างดอกไม้สด ซึ่งเรียกรวมกันว่า ‘งานช่างเครื่องสด’ ในราชสำนัก โดยได้รับความร่วมมือจากช่างราชสำนัก ข้าราชบริพาร ตลอดจนช่างฝีมือจากทั่วภูมิภาค ระดมความคิดและกำลังฝีมือเพื่อสร้างสรรค์ ประดิดประดอยผลงานให้ออกมางดงาม อลังการสมพระเกียรติที่สุด
การจัดทำเครื่องสดประดับพระจิตกาธานนั้นจะแบ่งออกเป็นส่วนต่างๆ อาทิ ส่วนหลังคาชั้นเรือนยอด ๙ ชั้น จะประดับด้วยร้อยกรองดอกไม้สดเป็นตาข่ายทุกชั้น ขอบปิดประดับด้วยลวดลายแทงหยวกที่เรียกว่า หยวกรัดเกล้า ส่วนการตกแต่งพระจิตกาธานชั้นรัดเอวหรือที่ประดิษฐานพระโกศจันทน์ รวมถึงชั้นเรือนไฟสำหรับวางฟืน จะประดับด้วยลวดลายแทงหยวก หน้าหยวกปิดด้วยกระดาษทองอังกฤษ และประดับหน้าหยวกด้วยเครื่องสดที่ทำจากมะละกอดิบ โดยทั้งสองชั้นจะมีลวดลายและรายละเอียดที่แตกต่างกัน อย่างในชั้นรัดเอวนั้นด้านหน้าจะมีการประดับ ดอกปาริชาต เป็นดอกไม้บนสรวงสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ จำนวน ๑๖ ดอก อันหมายถึงจำนวนชั้นสวรรค์ ๑๖ ชั้น ซึ่งสามารถส่งกลิ่นหอมไกล ใครที่ได้ดมกลิ่นดอกปาริชาตจะสามารถระลึกถึงอดีตชาติ เปรียบเสมือนเหล่าพสกนิกรชาวไทยที่จะสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ไปทุกภพทุกชาติ ส่วนในชั้นเรือนไฟจะมีรูปเทวดาประดับด้านหน้าเสาเรือนไฟ เป็นเทวดากายสีขาวนวล จำนวน ๘ องค์ พระหัตถ์ทรงถือพระขรรค์เพื่อเฝ้าถวายอารักขาพระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย
