การจัดฟันตามปกตินั้น จะต้องมีการใส่เครื่องมือเหล็กติดบนซี่ฟัน และใช้ลวดโลหะช่วยจัดฟัน ซึ่งสามารถจัดฟันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในระยะเวลาการจัด ตั้งแต่หนึ่งปีครึ่งถึงสามปี การใส่เครื่องมือโลหะนั้น บางครั้งก็ทำให้ดูไม่สวยงาม เพราะรอยยิ้มของคนจัดฟัน จะเห็นลวดและเหล็กมากมาย อย่างไรก็ตาม ในกลุ่มวัยรุ่น การติดเหล็กและลวดดัดฟัน กลับเป็นที่นิยม เพราะกลายเป็นแฟชั่นใส่ลวดจัดฟันและใส่ยางสีต่างๆ ให้ดูเก๋ เข้าพวกกับกลุ่มเพื่อน การจัดฟันนั้น จะทำเพื่อการรักษาเท่านั้น ทันตแพทย์จะไม่จัดฟันแฟชั่นให้คนที่ไม่มีปัญหาเรื่องฟัน แต่เนื่องด้วยความนิยมในหมู่เด็กวัยรุ่น ทำให้เด็กไปหาสถานที่ติดและซื้อเครื่องมือเถื่อน จนมีเหตุการณ์ ติดเชื้อจากลวดไม่สะอาด และสารพิษจากเหล็กจัดฟันเถื่อนที่ไม่ได้คุณภาพ ทำให้มีอันตรายถึงชีวิต ทุกคนจึงควรหลีกเลี่ยงการจัดฟันแฟชั่น
แม้การจัดฟันด้วยเหล็กและลวดจะได้ผลอย่างดี คนไข้บางส่วนกลับไม่สามารถใส่เหล็กและลวดดัดฟันได้ เพราะยิ้มไม่สวยงามมีผลต่อบุคลิกภาพ และการประกอบอาชีพ เช่น ดาราและแอร์โฮสเตส ซึ่งการใส่เหล็กดัดฟันจะเป็นข้อห้ามของการปฏิบัติหน้าที่ นอกจากนี้ คนไข้บางส่วนก็ไม่อยากจัดฟันด้วยโลหะ เพราะยอมรับการมีลวดและเหล็กในช่องปากไม่ได้ ปัจจุบันจึงเกิดการจัดฟันแบบใส ที่มองเผินๆ ก็จะไม่ทราบเลยว่าคนนั้นๆ กำลังอยู่ในขั้นตอน ขบวนการจัดฟัน ทำให้กลุ่มอาชีพดังกล่าว สามารถจัดฟันได้โดยไม่กระทบกับการประกอบอาชีพ ถ้าจัดฟันแบบใส
การจัดฟันแบบใส ก็คือการจัดฟันที่ใช้ถาดพลาสติกใส เฉพาะบุคคล นำมาสวมครอบลงบนฟัน แบ่งเป็นชิ้นฟันบนและชิ้นฟันล่าง โดยแผ่นพลาสติกนี้จะมีรูปร่างฟันเปลี่ยนตำแหน่งไปตามที่ต้องการทีละน้อย ซึ่งเมื่อใส่บนฟัน ทุกวัน ฟันก็จะเคลื่อนที่ไปในตำแหน่งเหมือนบนแผ่นโครงพลาสติกนั้นๆ เมื่อเปลี่ยนชิ้นถาดพลาสติกไปเรื่อยๆ ฟันก็จะเคลื่อนไปในตำแหน่งที่ทันตแพทย์ได้ออกแบบไว้
การจัดฟันแบบใส เกิดขึ้นจากวิศวกรคนหนึ่ง ซึ่งไปจัดฟันกับทันตแพทย์ในประเทศอเมริกา โดยจัดฟันแบบเหล็กและลวด เขาก็คิดขึ้นว่าทำไมใช้เหล็กและลวดเท่านั้น การเคลื่อนฟันนั้นสามารถสร้างได้โดยใช้วัสดุอื่นๆ เขาจึงเริ่มทดสอบและในที่สุดก็ได้นวัตกรรมการจัดฟันโดยใช้ถาดพลาสติกขึ้นมา และเขายังพิสูจน์ให้เห็นด้วยว่า มันสามารถจัดฟันได้จริง และจดสิทธิบัตร พร้อมทั้งพัฒนาซอฟแวร์การจัดฟันขึ้น และเริ่มการจัดฟันด้วยพลาสติกใสขึ้นในโลก
การจัดฟันแบบใส มีข้อดีคือ แผ่นพลาสติกใส ที่ใช้จัดฟัน จะสังเกตเห็นได้ยาก ทำให้สามารถจัดฟันโดยไม่มีคนรู้ว่ากำลังจัดฟันอยู่ จึงสามารถทำงานและใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติ หากต้องถ่ายภาพเน้นใบหน้าก็สามารถถอดแผ่นพลาสติกใสจัดฟันออกชั่วคราว และเมื่อเสร็จธุระแล้ว จึงเริ่มใส่แผ่นพลาสติกจัดฟันใหม่ได้
การจัดฟันแบบใสนี้ เป็นนวัตกรรมทางทันตกรรมที่ได้รับยกย่องว่า เปลี่ยนวิถีของทันตแพทย์ในการให้การรักษาผู้ป่วยทางด้านทันตกรรมจัดฟัน เป็นทางเลือกหนึ่งของการจัดฟัน แต่ไม่ได้หมายความว่า การจัดฟันแบบใสจะดีกว่าการจัดฟันแบบเหล็กและลวด ทั้งนี้จากงานวิจัยจะพบว่า การจัดฟันด้วยเหล็กและลวด สามารถจัดฟันอย่างได้ผล เร็วกว่าการจัดฟันแบบใส แต่การจัดฟันแบบใสนั้นสวยงามกว่า จึงเป็นทางเลือกที่นิยมในปัจจุบัน ดังนั้น หากท่านต้องการจัดฟัน และสามารถจัดฟันแบบลวดและเหล็กได้ ก็ควรเลือกการจัดฟันแบบลวดและเหล็กเป็นทางเลือกแรก
การจัดฟันแบบใสนั้น ขั้นตอนการทำคือ การเข้าพบทันตแพทย์และรับการปรึกษา ก่อนทำการพิมพ์ฟันและถ่ายรูปใบหน้าและฟัน เพื่อส่งไปวิเคราะห์ที่ศูนย์ผลิต ซึ่งทางศูนย์ผลิตก็จะวิเคราะห์แบบฟันในคอมพิวเตอร์ และใช้โปรแกรมจำลองการเคลื่อนฟันไปสู่ตำแหน่งที่สวยงาม โดยกำหนดให้การเคลื่อนฟันเป็นไปทีละน้อยๆ (ประมาณ 0.2-0.4 มิลลิเมตร) ในแต่ละถาดพลาสติกจัดฟัน พร้อมทั้งแจ้งจำนวนถาดพลาสติกจัดฟันที่ต้องใช้ทั้งหมด และส่งผลมาให้ทันตแพทย์พิจารณาพร้อมทั้งคุยกับผู้ป่วย ภาพเคลื่อนไหวจำลองการจัดฟัน ทำให้ผู้ป่วยตัดสินใจว่าจะจัดฟันด้วยวิธีการนี้ไหม หากยอมรับก็จะแจ้งให้บริษัทผลิตถาดจัดฟันให้เป็นชุดๆ แล้วส่งกลับมาให้ทันตแพทย์จ่ายให้กับผู้ป่วยต่อไป ผู้ป่วยต้องใส่แผ่นพลาสติกใสนี้ ถาดละสองถึงสามสัปดาห์ โดยใส่ทั้งกลางวันกลางคืนเฉลี่ย 22 ชั่วโมงต่อวัน (ถอดได้เฉพาะตอนทานข้าว) หากทำได้ดี ก็จะสามารถใส่ถาดต่อไปได้อย่างไม่เจ็บ แต่หากไม่ใส่ตามข้อกำหนด การใส่ถาดฟันชุดถัดไป จะทำได้ยาก หรือทำได้แต่จะมีอาการเจ็บปวดได้ ระยะเวลาในการจัดฟันก็สามารถประเมินได้จากจำนวนถาดคูณด้วย 2 หรือ 3 สัปดาห์ ก็จะได้ระยะเวลาการจัดโดยประมาณ
เนื่องจาก ถาดจัดฟันนี้สามารถถอดเข้าออกได้ และต้องใส่ในเวลานอน ถอดเวลาทานอาหาร ทำให้ผู้ป่วยอาจจะลืมใส่ หรือไม่สามารถใส่ได้อย่างต่อเนื่อง การจัดฟันแบบใสก็จะไม่ได้ผล ทั้งนี้ หากยังอยู่ในระยะประกันคือหนึ่งปี ทันตแพทย์ก็ยังสามารถย้อนขั้นตอนและส่งผลิตแผ่นจัดฟันใหม่ได้ โดยมีค่าใช้จ่ายไม่มาก แต่หากทิ้งไว้นานไม่ใส่ให้ครบ และเกิดอยากจะจัดฟันแบบใสใหม่ ผู้ป่วยก็ต้องเสียเงินใหม่อีกรอบ ค่าใช้จ่ายในการจัดฟันแบบใสนั้น สูงกว่าแบบลวดและเหล็กถึง 3 เท่า ผมเคยคุยกับบริษัทผู้ผลิต ถามเขาไปว่า ทำไมถาดจัดฟันพลาสติกใสนี่ถึงราคาแพงหลักแสนบาทขึ้นไป เขาให้เหตุผลว่า เป็นเพราะต้องใช้เครื่องกลึง CAD-CAM ตัดแต่งแผ่นพลาสติก ซึ่งต้องมีความละเอียดสูงมาก และอีกเหตุผลหนึ่งก็คือ หากเก็บราคาถูก คนทำก็จะไม่สนใจ ทำบ้าง ไม่ทำบ้าง จะทำให้เกิดสถิติการจัดฟันแบบใสที่ล้มเหลวสูงมาก จนในที่สุดก็จะมีชื่อเสียมากกว่าชื่อเสียง
ต้นทุนการจัดฟันแบบใสนั้นสูงมาก ค่ารักษาส่วนใหญ่หมดไปกับการส่งให้บริษัทผู้ผลิต ซึ่งมีมูลค่าในตลาดหุ้นสหรัฐสูง มีการรายงานผลกำไรแต่ละปีสูงทีเดียว สำหรับประเทศไทยนั้น เรายังไม่สามารถผลิตโปรแกรมการรักษาแบบต่างประเทศได้ และไม่มีเทคโนโลยีเครื่องกลึง CAD-CAM นี้เอง เราจึงต้องพึ่งต่างประเทศอื่น เสียดุลทางการค้าได้เช่นกัน อย่างไรก็ตาม การจัดฟันแบบใสชนิดที่ทำในประเทศ ก็มีให้พบเห็นได้เช่นกัน โดยทันตแพทย์จะต้องพิมพ์ฟันส่งช่างทันตกรรมให้จัดเรียงฟันและใช้แผ่นพลาสติกใสแบบอัดความร้อน ซึ่งก็สามารถใช้งานได้พอควร ในกรณีที่ฟันชุดนั้นๆ ไม่มีความซับซ้อนมากนัก ดังนั้นหากท่านสนใจ ก็อาจถามทันตแพทย์ของท่านเกี่ยวกับการจัดฟันแบบใสผลิตในเมืองไทยได้ ราคาค่าใช้จ่ายอยู่ในหลักหมื่นต้นๆ เท่านั้น ในขณะที่การจัดฟันแบบใสของเมืองนอก เริ่มต้นหลักแสนบาทถึงสองแสน
การจัดฟันแบบใสนั้น มีการพัฒนาต่อยอดแนวคิดของการจัดฟันให้ได้ทุกกรณีผู้ป่วย คาดว่าในอนาคต การจัดฟันแบบใสจะสามารถจัดฟันได้หลากหลายกรณี และราคาค่ารักษาอาจจะถูกลง หากเกิดบริษัทคู่แข่งที่ผลิตชิ้นงานได้มากขึ้น ในปัจจุบันการจัดฟันแบบใสเป็นที่พูดถึงกันมากในกลุ่มผู้บริโภค เพราะมีการโฆษณาในต่างประเทศด้วยงบประมาณที่สูง มีการเจาะกลุ่มเด็กวัยรุ่น ให้มาจัดฟันแบบใสกันมากขึ้น เชื่อได้ว่าจะยังคงเป็นที่นิยมไปอีกนาน และเราก็อาจจะได้เห็นรูปแบบการจัดฟันแบบใสที่ไม่เหมือนกับปัจจุบันได้ ทำให้คนเรามีฟันและรอยยิ้มที่สวยงาม
แล้วพบกันใหม่ครับ
Author By : รศ. ทพ. เฉลิมพล ลี้ไวโรจน์ ทันตแพทย์ด้านทันตกรรมหัตถการ และทันตกรรมความสวยงาม
